اسید سولفوریک( جوهر گوگرد)
مشخصات شیمیایی
اسید سولفوریک نوعی اسید معدنی است که از عناصر گوگرد ، اکسیژن و هیدروژن تشکیل می شود و فرمول شیمیایی آن H2SO4 است.
این ماده یک مایع بی رنگ ، بی بو و با گرانروی بالاست که در آب انحلال پذیر بوده و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازاست.
حجم تولید این ماده در جهان چنان بالاست که از آن به عنوان ” سلطان مواد شیمیایی ” یاد می شود.
تولید
اسید سولفوریک نخستین بار توسط جابربن حیان کشف شد. او با تقطیر کانی های سولفات آهن هفت آبه Fe2O3.7H2O (زاج سبز) و سولفات مس این اسید را بدست آورد.
این ماده از مولکول هایی شامل یک اتم گوگرد ، چهار اتم اکسیژن و دو اتم هیدروژن ساخته شده است.
اسید سولفوریک یک ماده شیمیایی اولیه بسار مهم است و در واقع تولید آن در یک کشور شاخص خوبی برای قدرت صنعتی محسوب می شود.
کاربردها
اسید سولفوریک در صنعت ساخت کودهای شیمیایی به طور گسترده ای استفاده می شود. همچنین کاربرد گسترده ای در فرآوری سنگ ها و مواد معدنی ، پالایشگاه نفت ، تصفیه فاضلاب و سنتز شیمیایی دارد.
عمده مصرف آن (حدود 60%) برای تولید کودها به ویژه سوپر فسفات ها و فسفات آمونیم و سولفات های آمونیوم مصرف می شود. حدود 20% از اسید سولفوریک تولید شده در جهان در صنایع شیمیایی برای تولید مواد شوینده ، رزین های مصنوعی ، مواد رنگی ، دارویی ، کاتالیزورهای نفتی ، حشره کش ها و همچنین در فرایندهای مختلف مانند اسیدی سازی چاه های نفت ، ساخت کاغذ روغنی و تصفیه آب استفاده می شود.
عمده کاربردهای اسید سولفوریک عبارتند از :
- کاربرد در تولید مواد شوینده
- کاربرد در تولید کودهای شیمیایی
- کاربرد در پالایش نفت
- کاربرد در اسید باتری
- کاربرد در صنایع آبکاری
- کاربرد در محلول های اسیدی دستگاه RO
- کاربرد در تولید الیاف مصنوعی
- کاربرد در صنعت چرم سازی
- کاربرد در مهمات سازی و مواد منفجره
- کاربرد در تولید داروهای شیمی درمانی
- کاربرد در استخراج فلزات
- کاربرد در تولید انواع حشره کش ها
- کاربرد در فرآوری مواد معدنی
نکات ایمنی (MSDS)
- این اسید بسیار قوی است و در هنگام استفاده از آن باید تمامی نکات ایمنی را رعایت کنید. تماس اسید سولفوریک با بدن می تواند باعث تحریکات شدید پوستی و سوختگی و آسیب به چشم ها شود که علاوه بر ضایعات چشمی، منجر به نابینایی هم می شود. استنشاق اسید سولفوریک هم عوارضی مانند بروز سرفه و تنگی نفس و تحریک ریه ها دارد.
- اسید سولفوریک یکی از انواع اسیدهای قوی بوده و ماده ای بسیار خطرناک است که به شدت میل ترکیبی با آب دارد واکنش آن با آب به شدت گرمازا است.
- به منظور رقيق سازی اسيد سولفوريك، هرگز به آن آب اضافه نكنيد، زیرا به سرعت با آب واکنش داده و باعث پاشش و جوشش اسيد می گردد. نحوه صحیح رقیق سازی این است که اسيد کم کم به آب اضافه شود.
- جهت انبار و ذخیره سازی اسید سولفوریک معمولاً از مخازن پلاستیکی دو لایه تحت شرایط خاص استفاده می شود. جنس این مخازن و بست ها و اتصالات، از پلی اتیلن و یا پلی ونیل کلراید (pvc) است که از موادی از جنس پلی پروپیلن دین مونومر است و جهت آببندی می توان از آن ها استفاده کرد.
قیمت
شرایط سخت جابه جایی اسید سولفوریک سبب شده که همواره قیمت سوخت بر روی قیمت اسید سولفوریک تأثیرگذار باشد و از طرفی قیمت اسید سولفوریک همیشه متناسب باقیمت جهانی گوگرد بوده است. همچنین با توجه به مصرف بالای آن در جهان، قیمت این محصول هم از مکانیزم عرضه و تقاضا مستثنا نیست. پس در یک جمع بندی نوسانات قیمت اسید سولفوریک متأثر از سه عامل قیمت جهانی سوخت، قیمت جهانی گوگرد و بازار مصرف (عرضه و تقاضا) است.
این اسید در سه خلوص متداول در بازار موجود است که شامل درصدهای زیر می باشد :
- اسیدسولفوریک 98 درصد
- اسیدسولفوریک 50 درصد
- اسیدسولفوریک 35 درصد
حمل و نقل
فروش اسید سولفوریک به صورتهای بسته بندی شده و تانکری انجام میشود. برای خرید اسید سولفوریک باید با توجه به میزان مصرفی خود اقدام نمایید. در صورتی که مصرف کمی دارید توصیه میشود از بسته بندی هایی با حجم کمتر استفاده نمایید اما در صورت استفاده عمده، سفارش خود را به صوت تانکری ثبت نمایید. در این حالت، سفارش مشتری با تانکر ارسال میشود و هزینه هایی شامل نگهداری، بشکه و بسته بندی به قیمت نهایی محصول اضافه نخواهد شد. این روش به علت حذف واسطه ها سود بیشتری خواهد داشت. البته این حالت برای مصرف کنندگان بزرگ میباشد و برای کارگاه های کوچک مناسب نیست.